Klassiek

Wat hebben bevlogen klimaat wetenschapper Joyeeta Gupta en violiste Lonneke van Straalen gemeen? Kijken met een frisse blik, de boel flink opschudden en nieuwe vormen creëren. De uit India afkomstige Joyeeta Gupta is professor aan de Universiteit van Amsterdam en bij IHE-Delft Institute for Water Education en winnaar van de prestigieuze Spinozaprijs (de ‘Nederlandse Nobel’). Rechtvaardigheid is haar grote drijfveer. Nadat ze als twintiger in India de Union Carbide giframp in Bhopal meemaakte en de impact zag van grote multinationals op ontwikkelingslanden, stortte zij zich op milieu en ontwikkelingsvraagstukken.

Drie uitzonderlijke artiesten: de Argentijnse pianist Nelson Goerner, de Chinese violist Ning Feng en de Franse cellist Edgar Moreau. Over Goerner schreef The Guardian: ‘De klank was verrukkelijk als altijd […], verrassend mooi’. Terwijl The Strad ‘het expressieve bereik’ van Moreau ‘imponerend’ noemde, ‘met een voortreffelijk gevoel voor nuance.’ Ning Feng is in Eindhoven zeker geen onbekende; deze winnaar van het Paganiniconcours maakte hier zelfs een aantal cd-opnames. Rachmaninovs grandioze Pianotrio élégiaque was een hommage aan Tsjaikovski.

‘Te westers, te smeuïg, te sentimenteel’ oordeelden Tsjaikovski’s nationalistische collega’s in 1866 over diens Eerste symfonie. Tegenwoordig is Tsjaikovski, misschien juist daardoor, de meest geliefde Russische componist. Zijn Eerste symfonie ‘Winterdromen’ is al typisch Tsjaikovski: weemoedig, hartstochtelijk en boordevol meeslepende melodieën. Op zijn beurt was Tsjaikovski vol lof over zijn oudere, collega Borodin. ‘Ik wil in het bijzonder In de steppen van Centraal Azië aanbevelen, het is heel mooi’, schreef hij in 1886.

‘Onverwachte dingen maken een concert speciaal, liefst bereid ik me zo voor, dat het onvoorspelbare kan gebeuren’, zei Vilde Frang, die het vermogen ‘geïnspireerd te raken’ ziet als haar grootste talent. Vanavond laat de Noorse stervioliste zich inspireren door het zelden gespeelde, maar o zo mooie Vioolconcert van Edward Elgar. Een hartstochtelijk meesterwerk vol mysterie en meeslepende melodieën. ‘Met haar buitengewoon fraaie toon, gloeiend van de laagste snaren tot aan de hoogste topnoten, leek zij de bron van Elgars inspiratie te eren’, schreef The Guardian enthousiast over haar uitvoering.

Er is om 19:30 uur een gratis inleiding, mede mogelijk gemaakt door de Vrienden van Muziekgebouw Eindhoven.

‘Een steeds hartstochtelijker en uitputtender wordende wervelwind van dansers, die door de wals tot leven komen en worden meegesleurd.’ Met die woorden probeerde Maurice Ravel aan een Nederlandse journalist uit te leggen wat La valse voor hem betekende. Ging het dan niet over het eind van een tijdperk, was het geen opzwepende droom over dood en decadentie? Ja, dat kun je er allemaal in horen, maar Ravel bracht vooral een geniale Franse ode aan de Weense wals.

De Horowitz Competition Kyiv kon, ondanks de oorlog in Oekraïne, toch doorgang vinden dankzij gaststad Genève. Mooi dat de 1st Prize, de Prizewinners title en de Gold Medal werden gewonnen door de jonge Oekrainer Roman Fediurko: een pianist met een duizelingwekkend rijtje concourswinsten op zijn naam, waaronder de eerste prijs van de Murai Grand Prix International Piano Competition 2022, eerste prijs van de Isidor Bajić Piano Memorial Competition 2021 en de tweede prijs van de International Competition for Young Pianists in Memory of Vladimir Horowitz Junior Group 2016.

George Philipp Telemann gaf als peetoom zijn naam door aan Carl Philipp Emanuel Bach, met wie hij een levendige briefwisseling en innige band zou onderhouden. Vader Johann Sebastian staat ook op het programma van cantatefragmenten en sonates, gebracht door sopraan Dorothee Mields en blokfluitmenner Stefan Temmingh.

In oktober 2024 wordt Ton Koopman 80 jaar! Om deze grote mijlpaal muzikaal luister bij te zetten, presenteert het Amsterdam Baroque Orchestra & Choir het oratorium Esther: het allereerste Engelse oratorium van Händel waarmee hij eigenhandig een nieuw genre creëerde. Het is een schatkist vol energieke en gloedvolle muziek en daarmee een prachtige keuze van Ton Koopman om zijn jubileum te vieren. Hij neemt een droomcast mee met o.a. zangwonder Julia Lezhneva, voor het eerst te horen in Eindhoven!

Een concert in wat lichtere, klassieke sferen. Bach, Haydn, Mozart maar ook Prokofjev, die met zijn Eerste symfonie, ‘de Klassieke’, naadloos bij hen aansluit. De Nederlands-Russische Daria van den Bercken is de laatste jaren sterk in opmars. Haar cd’s met Händel, Scarlatti en Mozart gooiden hoge ogen. ‘Muzikale affectie en vlekkeloze virtuositeit,’ schreef Gramophone. Haar Scarlatti werd genomineerd voor een Edison. Vandaag een recital met piano en klein ensemble dat orkestrale kleuren terugbrengt tot intiem kamermuziekformaat.

Zodra het orkest die klaaglijke, stijgende melodielijnen inzet en de zangeressen zich daarbij voegen met hun schrijnende dissonanten, maakt je hart een sprongetje en herken je het Stabat Mater van Pergolesi. De eeuwenoude Franciscaner tekst vertelt over het verdriet van Maria, de moeder aan de voet van het kruis. Dat geeft dit concert in de allerzielentijd een extra lading.

O, als ze nu dat éne liedje zouden spelen, of ja, die ontroerende filmmuziek… Heb jij dat ook weleens gedacht? Vanavond is alles mogelijk. En bij verantwoorde kost hoeft het niet te blijven, want Pynarello laat zich volledig gaan in deze onweerstaanbare muzikale verwennerij. Daarbij mag alles wat het leven spannender en vrolijker maakt, worden omhelsd. Pynarello en Laetitia Gerards delen hun guilty pleasures schaamteloos met het publiek en jouw stem telt in wat ze gaan spelen!

‘Dat ik zo op mijn benen zou trillen, had ik niet voorzien’, vertelde historicus en televisiemaker Hans Goedkoop in een Volkskrant interview. Na een kleine tachtig jaar van vrede voelen wij in Europa de oorlog dichterbij kruipen. Maar weten wij eigenlijk nog wel wat oorlog betekent? De geschiedenis vertelt er verhalen over. Hans Goedkoop, bekend als presentator van tv-serie Andere Tijden, heeft er zijn eigen verhaal over.

Ola Gjeilo maakt niet alleen furore met zijn pianomuziek; hij is ook één van de meest uitgevoerde componisten in de koorwereld. De van origine Noorse artiest woont al jaren in Amerika, en het is misschien wel zijn geadopteerde thuisland dat de grootste invloed heeft op zijn karakteristieke klankwereld. Die wordt vaak omschreven als filmisch en evocatief, met een weelderige, harmonieuze sound. Wishful Singing brengt die ten gehore: vijf Nederlandse, klassiek geschoolde vrouwen met loepzuivere stemmen.

Op een slanke snelle racefiets, voorovergebogen, de blonde krullen wapperend, zonnebril en dan ook nog een fagot onder je arm. Dat is Bram van Sambeek. Houdt niet van grenzen, hokjes, beperkingen. Staat met zijn instrument midden in het leven. Hij ontdekte op een dag Rick Stotijn. Ook al zo’n musicus die buiten de kaders denkt. Samen met pianist Hans Eijsackers komen ze met een programma dat je nu eens echt cross-over kunt noemen: van Schumann tot Led Zeppelin.

Rhythmix is een muzikale liveshow voor jong (8+) en oud die je gezien móét hebben. In deze muzikale ontdekkingstocht laten de vier enthousiaste slagwerkers van Percossa en de musici van Philzuid je de uitersten beleven van wat een groot symfonieorkest allemaal kan: van tergend traag tot onspeelbaar snel en virtuoos, van vlammende flamenco tot ingetogen klassiek.

Vijf sterren – meer is niet mogelijk – plakte de Volkskrant op Lahav Shani’s Mahler 2 met zijn Rotterdams Philharmonisch Orkest. Vorig seizoen was het orkest ook onvergetelijk in Muziekgebouw Eindhoven. ‘…dan merk je hoe effectief de dynamiek van Shani is, en hoe subliem het reusachtige RPhO op hem reageert’, schreef de recensente, danig onder de indruk van deze belevenis. Op de valreep van dit Brucknerjaar 2024 (Bruckner werd tweehonderd jaar geleden geboren), vieren we samen met Shani en zijn Rotterdammers deze ‘componist van de monumentale bouwwerken’.

Er is om 19:30 uur een gratis inleiding, mede mogelijk gemaakt door de Vrienden van Muziekgebouw Eindhoven.

‘Alsof God vanuit de hemel mozaïekstukjes naar beneden strooit, en ik ze alleen maar in elkaar hoef te passen’, schreef componist Jean Sibelius in zijn dagboek. In zijn magistrale Vijfde symfonie beleef je de ongerepte Finse natuur in al haar mystieke schoonheid. Wit zonlicht dat door grijzige wolken breekt, weemoedig gezang van wegtrekkende kraanvogels.

Nederlands bekendste klassieke artieste? Nederlands grootste artieste ook? Hoe dan ook, violiste Janine Jansen staat aan de wereldtop. Trekt met haar gepassioneerde spel overal volle zalen. Vandaag heet haar muzikale partner Denis Kozukhin. Maakte sinds zijn overwinning in 2010 bij de Koningin Elisabethwedstrijd in Brussel een wereldcarrière. De laatste jaren vinden de twee elkaar in de kamermuziek. En ontdekten daar Brahms, Schumann en andere grote componisten.

Scusa!! Excuses, schreef Claudio Monteverdi op 29 december 1616 aan een vriend. Hij had al een tijd niets van zich laten horen. ‘Er was zó veel werk te verzetten voor Kerstmis.’ Als maestro di cappella van de beroemde San Marco in Venetië, had hij het in de decembermaand altijd ongelooflijk druk met componeren voor de avonddienst. Té druk, daarom klonk er ook muziek van anderen. Zo’n Kerstavond in Venetië reproduceert La Cetra. Muziek van Monteverdi en collega’s. Voor deze Venetiaanse Vespers koos Andrea Marcon de mooiste delen uit Monteverdi's Selva Morale e Spirituale, aangevuld met werken van o.m. Gabrieli en Grandi. ‘Volkomen onweerstaanbaar en verheffend’ aldus The Times. 

Als Bryce Dessners nieuwste Pianoconcert wordt uitgevoerd door sterpianiste Alice Sara Ott staat er iets bijzonders te gebeuren. Dessner, Amerikaans componist uit Parijs, won Gramophone awards voor zijn ‘klassieke’ composities én als gitarist met zijn rockband The National. Voor dit speciaal voor Alice Sara Ott (‘oogverblindend, onstuitbaar’, The Guardian) geschreven Pianoconcert, gaf Philzuid mede de opdracht.

‘Liefde voor samen zingen, een goed gehoor én kunnen genieten van een lekker potje voetbal. Met die kwaliteiten mag je auditie komen doen, zegt de website van de Wiener Sängerknaben. Na zeven jaar afwezigheid komen ze weer naar Nederland, én naar Eindhoven. De Wiener Sängerknaben is één van oudste en beroemdste koren ter wereld. Buiten wordt het kouder, binnen zingen de jongens uit Wenen een heerlijk Kerstconcert. Met hun hemelse stemmen geven zij gouden glans aan gevarieerde koormuziek, van 16e-eeuwse liederen, tot Brittens geliefde A Ceremony of Carols, en van all time favorites als Winter wonderland tot traditionele kerstliedjes.