Klassiek

Masato Suzuki kreeg de muziek van Bach met de paplepel ingegoten. De Japanse dirigent en klavecinist werd geboren in den Haag, waar zijn vader Masaaki studeerde bij Bachkenner Ton Koopman. ‘Thuis aan de eettafel ging het altijd over Bach’, vertelde hij. Vader Masaaki werd bekend met zijn Bach Collegium Japan.

Achter de pagina’s van muziekencyclopedieën gaan duizenden onbekende muzen en vrouwelijke musici schuil die componisten tot prachtwerk verleidden. In renaissance-Ferrara hield de hertog de liederen van zijn ‘Concerto delle donne’ bewust weg van de drukpersen. De Ospedali-vrouwen van Vivaldi speelden wel voor publiek maar gingen anoniem de muziekgeschiedenis in, net als de zangeressen waarvoor Franse toppers als Boësset en Clérambault maatwerk creëerden. Sébastien Daucé kraakt de kluis waarin deze juweeltjes eeuwenlang verborgen bleven. 

2025 is het jaar om een groot componist te herdenken: Dmitri Dmitrijevitsj Sjostakovitsj. Hij overleed precies vijftig jaar geleden, wat dit hét moment maakt voor een fraai project. De drie sonates die hij voor strijkinstrumenten schreef op één concert - voor viool, altviool en cello. Met Evgeny Kissin achter de piano hebben we wellicht de beste pianist ter wereld in huis. Hij verzamelde drie topmusici om zich heen om Sjostakovitsj’s sonates extra glans te verlenen. Zó begin je een Sjostakovitsj-jaar!

Komt het beste uit het oosten? De celliste Maja Bogdanović werd geboren in Servië en pianiste Anna Fedorova in Oekraïne. Beiden topmusici: ‘De celliste Maja Bogdanović is zeker iets bijzonders: een echt, bezield artieste met een onverschrokken expressief geluid die veel te melden heeft maar nooit pretentieus is‘ (New York Concert Review), ‘onuitputtelijk, gevoelig, poëtisch en smaakvol,‘ schreef Gramophone Magazine over Fedorova. Twee prachtige cellosonates spelen ze, waarvan die van Gabriel Fauré zelden te horen is.

Als er niets in je zingt, kun je geen muziek maken’, zegt Leonard Bernstein in Maestro, de recente, ontroerende film over zijn leven. Vrijwel iedereen kent Bernstein van zijn musical West Side Story met populaire songs als Maria en I feel pretty. Maar Bernstein had ook een andere kant. Voor zijn monumentale Tweede symfonie voor piano en orkest, ‘The Age of Anxiety’, liet hij zich inspireren door een tekst van W.H. Auden.

Wat heeft Ravel te maken met DNA-modificatie? Wat heeft Saint-Saëns van doen met dierenrechten? Wat op het eerste gezicht onverenigbaar lijkt, blijkt bij nader inzien toch met elkaar te maken te hebben. Spraakmakers is een reizende concertserie die klassieke muziek combineert met verhalen van nu. Spraakmakers verbindt de stem van bekende acteurs Ellen ten Damme, Soumaya Ahouaoui en Lars Brinkman met de muziek van Nederlandse topensembles. Samen smeden zij prikkelende verhalen over de wereld van vandaag en bijpassende klassieke muziekwerken tot één nieuwe vertelling. Tegelijkertijd verteld én gespeeld, als een theatraal muziekverhaal. De Vlaamse theatermaker Lucas De Man is flamboyant gastheer en het publiek tijdens een theatrale avond die vele verrassingen kent. Spraakmakers is voor iedereen die het verhaal en de betekenis zoekt in klassieke muziek.

‘Als piloot heb ik niet alles in de hand. Ik kan mijn instrumenten en zenuwen controleren, maar niet het weer. Als dirigent heb ik controle over mijn eigen kennis en muzikale gevoel, maar niet over de musici, die moet ik vertrouwen’, zei dirigent (en amateurvlieger) Dima Slobodeniouk in een interview. Dat gaat helemaal goedkomen met het London Philharmonic Orchestra. Trouwe bezoekers weten: als dat fameuze Engelse orkest landt op het podium van Muziekgebouw Eindhoven, staat er iets bijzonders te gebeuren. Deze fantastische groep musici levert iedere keer opnieuw orkestspel van de bovenste plank.

Er is om 19:30 uur een gratis inleiding, mede mogelijk gemaakt door de Vrienden van Muziekgebouw Eindhoven.

Staan wij los van de natuur of zijn we ermee verbonden? Grote kunstenaars stellen grote vragen, ook in muziek. Componist en dirigent Gregor Mayrhofer vroeg zich af hoe hij afgedankte voorwerpen kon hergebruiken. Zijn Recycling Concerto werd een adembenemend concert voor ‘van–alles–dat–anders–bij–het–afval–zou–belanden’ en orkest.

‘Stel: je gaat naar een restaurant, je kent de chef, maar er is geen menu’, zei András Schiff. Met een haast verlegen stemgeluid en vertederend Hongaars accent sprak hij zijn publiek in Londen toe. Na de corona-lockdowns vond de eenenzeventigjarige pianist het tijd voor een nieuwe manier. Want hoe kon hij anderhalf jaar van tevoren al weten wat hij op die éne avond wilde spelen. Sindsdien laat hij zich inspireren door het moment. Wat je te horen krijgt is dus een verassing.

Na zijn monumentale Zevende en Achtste had Sjostakovitsj’ Negende in 1945 het triomfantelijke sluitstuk van zijn drie ‘oorlogssymfonieën’ moeten worden. Een lofzang op overwinning en Sovjet–heldenmoed. Maar bij de première klonk een veel korter, satirisch werk. Stalin reageerde onthutst. Van de brutale galop met een vleugje slapstick tot inktzwarte weemoed in de schrijnende fagotsolo’s, de Negende is typisch Sjostakovitsj.

‘Vier topspelers met een bruisende energie, ze pakken je vanaf de eerste noot! […] De grote belofte van de Nederlandse strijkkwartetten.’ Waarover het gaat? Over het Animato Kwartet, dat in 2022 de publieksprijs van Dutch Classical Talent won en in ’23 de  Kammermusikpreis Kultur Gut Hasselburg. Het is nog maar kortgeleden, dat het ook de belangrijkste Nederlandse prijs voor klassiek kamermuziektalent in de wacht sleepte: de Anton Kersjesprijs. De jury oordeelde: ‘Gelaagd, intens spel met een breed palet aan kleuren.’

Na het concert
Na het concert geniet je van een kopje koffie of thee met wat lekkers erbij. Dit zit bij je ticket inbegrepen.

Nederland’s bekendste compositie? Vaker te horen dan het Wilhelmus? Het zou zomaar eens kunnen. De bedwelmende Canto Ostinato van Simeon ten Holt staat onvoorstelbaar vaak op de lessenaars. Misschien helpt het, dat je hem op allerlei verschillende instrumenten kunt uitvoeren. Zo kan hij ook prachtig op toets- en blaasinstrument. Zeker als dat de organist Aart Bergwerff en de trompettist Eric Vloeimans zijn.

Duizelingwekkende loopjes, een teder zwevende vioolmelodie, stampende ritmes. Maar wat hoor ik eigenlijk? Hoe kreeg Vivaldi dat voor elkaar? Maestro en 'stand-up' dirigent Jules van Hessen is je gids in de soms ondoorgrondelijke wereld van de klassieke muziek. Dirigerend en vertellend, vanaf de dirigentenbok en tussen de orkestleden in, duikt Maestro Jules in de betoverende muziek van Vivaldi’s De Vier jaargetijden. Zo maakt hij alle muziek aantrekkelijk en begrijpelijk voor iedereen!

Zet de twee grootste genieën uit het Engeland van rond 1600 bij elkaar: het levert iets bijzonders op. Henry Purcell en William Shakespeare; de eerste componeerde The Fairy Queen, een semi-opera naar Shakespeare’s toneelstuk A Midsummer Night’s Dream. Volgens velen is het Purcells mooiste opera. De enscenering van Isaline Claeys wordt bevolkt door schaduwpoppen; scenografe Emilie Lauwers en videograaf Mário Melo Costa maken de betovering van dit hoogtepunt uit de barok compleet met imaginaire beelden.

Pieter van Loenen, Dana Zemtsov, Laura van der Heijden en Alexander Ullman: hoeveel jonge toptalenten passen er in één ensemble? Vier musici die elk een prachtige solocarrière hebben en die je misschien ook wel eens alleen hebt gehoord, vinden elkaar nu in de kamermuziek. Mozart schreef met zijn Pianokwartet in Es, KV493 een stuk dat bijna te groots is voor kamermuziek; het werk van de Fransman Chausson is minder bekend maar zou echt nog veel vaker gespeeld mogen worden.

Genieten van muziek, show en spektakel. Met een lach op je gezicht en een traan op je wang. Dat is de opmaat van Philcarnavalesk naar de dolle carnavalsdagen. Met een swingend symfonieorkest in topvorm en aansprekende solisten in een programma met prachtige nummers, humor en dat alles in een visueel spektakel. Klassieke all time–favorites en symfonische hoogtepunten zorgen voor een feest der herkenning. En kom gerust verkleed, dan kan de avond helemaal niet meer stuk!

We horen haar tegenwoordig niet zo vaak meer, haar optredens zijn betrekkelijk zeldzaam geworden. Dus áls ze optreedt, Maria João Pires, de kleine tengere Portugese met de elegante klank, siert ze het podium. Of zoals de Penguin Guide over haar complete set met Mozarts pianosonates schreef (ze speelt er ook nu één): ‘Maria Joao Pires is een stiliste en een voortreffelijk Mozartiaan. Ze is altijd verfijnd maar het ontbreekt haar nooit aan klassiek gevoel en ze beschikt over een vitale verbeelding. Ze treft een ideale balans tussen evenwichtigheid en expressieve gevoeligheid, een gevoel van spontaniteit mededelend in alles wat ze doet.’

‘De uitvoering viel op door de pure zuiverheid ervan. De manier waarop ze van de ene noot naar de volgende ging was zo mooi gedaan dat leek op een naadloze zijden draad’. Opera Today kwam woorden tekort om Miah Persson te prijzen in haar uitvoering van Strauss’ Vier Letze Lieder. Voor haar concert in Eindhoven is ze in goede handen: Sir Mark Elder stond op de bok in alle grote operahuizen en weet als geen ander hoe je grote zangers laat stralen. Sinds 2022 is hij de Principal Guest Conductor van het roemruchte Bergen Philharmonic Orchestra; een van de oudste orkesten ter wereld.

Er is om 19:30 uur een gratis inleiding, mede mogelijk gemaakt door de Vrienden van Muziekgebouw Eindhoven.

Mezzosopraan en wereldster Magdalena Kožená maakt furore als soliste bij toporkesten en schittert in vermaarde operatheaters. En, Kožená heeft een speciaal plekje in haar hart voor onze chef–dirigent Duncan Ward. Ze ontmoette Duncan toen hij als twintigjarige haar man, sterdirigent Simon Rattle, assisteerde bij de beroemde Berliner Philharmoniker.

‘Alsof hun leven ervan afhangt,’ schreef The Times over het spel van het Pavel Haas Quartet. De vier Tsjechen staan nu op het podium met pianist Boris Giltburg. Deze maakte in Eindhoven eerder furore met zijn uitvoering van sonates van Beethoven en Sjostakovitsj. Laat nu echter horen dat hij ook met Brahms en Dvořák uit de voeten kan. Het kwintet van de Tsjech Dvořák is de mooiste bloem onder de pianokwintetten: zo zonnig, zo stralend, zo kleurrijk – Tsjechen componeerden nooit beter.

Als exclusief Sony Classical International Artist, treedt Lavinia Meijer wereldwijd op: van Carnegie Hall in New York tot de Berliner Philharmonie. Daarmee is ze één van de bekendste harpisten wereldwijd. Geboren in Zuid-Korea en geadopteerd op haar 2e, werd haar thuishaven Nederland. Haar passie is het repertoire voor haar instrument en de mogelijkheden ervan uit te breiden. Ze is vooral bekend om haar vertolking van het werk van de bekende Amerikaanse ‘minimal’ componist Philip Glass.